Bu yazımda son 1,5 yıldır aktif olarak kullandığım Linux işletim sistemi hakkında bilgi vermeye çalışacağım. Ben Linux'la okulda tanıştım. Okula başlamadan önce hiç bir bilgimin olmadığı bu alanda son 1 yılda birçok şey öğrendim. Elimden geldiğince bu alandaki öğrendiklerimi sizlerle paylaşacağım.
Linux işletim sisteminin Ubuntu dağıtımını kullanıyorum, yazacaklarımında geneli Ubuntu üzerine olacaktır.
Simdi birazcık Özgür yazılım nedir bundan bahsedelim.
Özgür Yazılım ve Felsefesi
Özgür yazılım, kullanıcısına çalıştırma , inceleme, dağıtma, değiştirme ve geliştirme gibi özgürlükleri sunan bir yazılım türüdür. Bu tanım wikipediadaki tanımdı. Şimdi kullandığım ve bir süredir bu felsefeyi benimseyenlerle birlikte geçirdiğim vakit ile özgür yazılımın bana öğrettiği şey
Paylaşım oldu. Bu paylaşım hiçbir çıkar gözetmeden gönüllü olarak benim gibi bu alanda yeni olan kişilere bu işi sevmeyi ve hakkını vererek çalışmayı gösterdiler. Yani Özgür Yazılım bence bildiğini paylaşmak ve sürekli yeni bilgilere ulaşmak demektir.
Özgür yazılımın yanlış anlaşıldığı nokta herşeyin ücretsiz olması. Bu kanı tamamen yanlıştır bir özgür yazılım ürünü ücretli olabilir fakat kaynak kodlarına erişim münkündür. Bu kodlar üzerinde çalışarak yeni ürünler ortaya koyabiliriz ve bunları toplum ile paylaşabiliriz. Özgür yazılım felsefesinde bu yüzden korsanlaşmamaktadır çünkü bir özgür yazılım ürünü aldığımızda bunu dilediğimizle paylaşama özgürlüğü vermektedir. Yani özgür yazılımın temeli bunlara dayanmaktadır ve bu yazılımları isteyen herkes ihtiyaçları dahilinde kullanabilirler.
Şimdi gelelim Linux kullanımına ait temel komutlara
pwd : O anda hangi dizinde olduğumuzun bilgisini bize verir.
cd : Change Directory'in kısaltılmasıdır. Bulunduğumuz dizinden başka bir dizine geçmeye yarar. cd ~ ile / (kök) dizinine , cd .. ile bir önceki dizine konumlanırız.
ls : Listeleme komutudur. ls -a ile gizli dosyaları görebiliriz. Linux da gizli dosyalar başına ' . ' alır. Yalnızca ls komutu sadece bulunan dosyaaları gösterir ls -l komutu ile var olan dosyalardaki yetkilendirilmeleride görebiliriz ls -R komutu bulunan dosyaların alt dosyalarınıda listelemeye yarar. ls -h komutu ise dosya boyutlarını rahatça görmemizi sağlar.
mkdir : Bu komut ile bulunduğumuz dizine yeni bir dizin açabiliriz.
rmdir : Komutu bir dizini silmeye yarar ama dizinin içinin boş olması gerekir. Bu komut silinen dosyayı çöp kutusuna taşımadan direkt siler ve silmeden önce onay istemez.
touch : Yeni bir boş dosya oluşturmaya yarar.
cp : Komutu kopylama işlemi için kullanılır. Bu komut klasör kopyalayamaz yalnızca dosya kopyalayabilir.
mv : Komutu dosya taşımaya yarar bir dosyayı yeniden adlandırmak içinde kullanır.
rm : Dosya silmeye yarar. Bu komut silmeden önce onay ister y ile onayı verirsek direkt siler.
sudo su : Komutu ile root yetkisi alırız. Bu yetki ile terminal ekranında
kullanıcı@bilgisayar klasör $ yazısı bilgisayar klasör # olarak değişir. Bu değişim olduğunda root modundasınız demektir.
NOT: Parametre kullanırken birden fazla parametre kullanacaksanız parametreleri ard arda eklersiniz. Her parametre için farklı bir tire işareti kullanmazsınız , parametrelerin sırası da önemli değildir ve Linux komutları büyük - küçük harf duyarlıdır.
En temel linux komutları bunlar bir sonraki yazımda bunların devamı olan komutları paylaşacağım.